477
kan testi negatif, saç testi ise pozitif kokain test cevabı çıkan fb başkanı. peki bunun nasıl mümkün olabileceğini ai’a sordum. yapay zekanın her dediğini doğru kabul etmemekle birlikte genel geçer bazı bilgiler aktardı. onu paylaşmak isterim.
soru:
kokain testi kan ve tırnakta negatif, saçta pozitif çıkabilir mi?
gemini’ın cevabı:
bu tıbben ve adli tıp açısından oldukça mümkün ve sık rastlanan bir durum. hatta bu fark, uzmanlara kişinin uyuşturucu kullanım alışkanlığı (eski mi, yeni mi, sürekliliği var mı?) hakkında çok net bilgiler verir.
neden hem pozitif hem negatif sonuç çıkabileceğini şu şekilde özetleyebilirim:
1. "zaman penceresi" farkı (en önemli sebep)
vücudumuzdaki her doku, yabancı maddeleri farklı sürelerle saklar:
• kan ve idrar (negatif): uyuşturucu maddeler kanda genellikle birkaç saat veya 1-2 gün, idrarda ise 3-4 gün içinde temizlenir. eğer bu testler negatifse, bu durum kişinin son birkaç gün içinde madde kullanmadığını gösterir.
• saç (pozitif): saç, vücudun "kara kutusu" gibidir. madde vücuda girdiğinde kan yoluyla saç köküne yerleşir ve saç uzadıkça orada hapsolur. saç testi genellikle son 90 günü (3 ay) kapsar. saçın pozitif çıkması, kişinin son 3 ay içinde bir noktada bu maddeyi kullandığı anlamına gelir.
2. kullanım sıklığı ve biçimi
• kan/idrar genellikle "akut" yani o anki etkisizliği veya çok yakın zamanlı kullanımı ölçer.
• saç ise "kronik" veya geçmişe dönük kullanımı gösterir. bir kişi 1 ay önce kullanmış ama son 1 haftadır hiç kullanmamışsa, kanı temiz çıkarken saçı pozitif çıkacaktır.
3. "dışsal bulaşma" veya hata payı
savunma tarafı genellikle şu iki ihtimali masaya yatırır:
• pasif maruziyet: kişinin maddeyi kendisi kullanmadığını, ancak bulunduğu ortamdaki dumandan veya temas yoluyla saçına bulaştığını iddia etmesi (adli tıp bunu ayırt etmek için saçın yıkanmış örneklerini de inceler).
• ilaç etkileşimi: bazı yasal ilaçların testlerde "yalancı pozitif" sonuç verme ihtimali.
sadettin saran olayındaki durum nedir?
haberlerdeki verilere göre (dha ve aa'nın aktardıkları birleştiğinde):
• saç örneği pozitif: adli tıp, son birkaç ay içinde kokain kullanımı tespit etmiş.
• kan/idrar/tırnak negatif: kişinin operasyon anında veya hemen öncesinde (son birkaç gün) madde kullanmadığı tespit edilmiş.
bu tablo hukukçular tarafından genellikle "yakın zamanda değil ama geçmişte kullanım var" şeklinde yorumlanır.
soru:
kokain testi kan ve tırnakta negatif, saçta pozitif çıkabilir mi?
gemini’ın cevabı:
bu tıbben ve adli tıp açısından oldukça mümkün ve sık rastlanan bir durum. hatta bu fark, uzmanlara kişinin uyuşturucu kullanım alışkanlığı (eski mi, yeni mi, sürekliliği var mı?) hakkında çok net bilgiler verir.
neden hem pozitif hem negatif sonuç çıkabileceğini şu şekilde özetleyebilirim:
1. "zaman penceresi" farkı (en önemli sebep)
vücudumuzdaki her doku, yabancı maddeleri farklı sürelerle saklar:
• kan ve idrar (negatif): uyuşturucu maddeler kanda genellikle birkaç saat veya 1-2 gün, idrarda ise 3-4 gün içinde temizlenir. eğer bu testler negatifse, bu durum kişinin son birkaç gün içinde madde kullanmadığını gösterir.
• saç (pozitif): saç, vücudun "kara kutusu" gibidir. madde vücuda girdiğinde kan yoluyla saç köküne yerleşir ve saç uzadıkça orada hapsolur. saç testi genellikle son 90 günü (3 ay) kapsar. saçın pozitif çıkması, kişinin son 3 ay içinde bir noktada bu maddeyi kullandığı anlamına gelir.
2. kullanım sıklığı ve biçimi
• kan/idrar genellikle "akut" yani o anki etkisizliği veya çok yakın zamanlı kullanımı ölçer.
• saç ise "kronik" veya geçmişe dönük kullanımı gösterir. bir kişi 1 ay önce kullanmış ama son 1 haftadır hiç kullanmamışsa, kanı temiz çıkarken saçı pozitif çıkacaktır.
3. "dışsal bulaşma" veya hata payı
savunma tarafı genellikle şu iki ihtimali masaya yatırır:
• pasif maruziyet: kişinin maddeyi kendisi kullanmadığını, ancak bulunduğu ortamdaki dumandan veya temas yoluyla saçına bulaştığını iddia etmesi (adli tıp bunu ayırt etmek için saçın yıkanmış örneklerini de inceler).
• ilaç etkileşimi: bazı yasal ilaçların testlerde "yalancı pozitif" sonuç verme ihtimali.
sadettin saran olayındaki durum nedir?
haberlerdeki verilere göre (dha ve aa'nın aktardıkları birleştiğinde):
• saç örneği pozitif: adli tıp, son birkaç ay içinde kokain kullanımı tespit etmiş.
• kan/idrar/tırnak negatif: kişinin operasyon anında veya hemen öncesinde (son birkaç gün) madde kullanmadığı tespit edilmiş.
bu tablo hukukçular tarafından genellikle "yakın zamanda değil ama geçmişte kullanım var" şeklinde yorumlanır.
